Nghề đá ở làng Non Nước thuộc xã Quán Khái, huyện Hòa Vang, xứ Quảng Nam xưa (nay thuộc quận Ngũ Hành Sơn, thành phố Đà Nẵng) xuất hiện từ đầu thế kỷ 17. Giai đoạn đầu, sẵn đá núi Ngũ Hàng Sơn, vài nông hộ tranh thủ lúc nông nhàn làm nghề đục đẽo đá.  Sản phẩm là cối xay, chày cối giã ngũ cốc, làm bia mộ, làm quả chì riềm lưới cá (khi chưa có chì). Mãi đến đầu thế kỷ 19 làng đá cũng chỉ có chục hộ. Sản phẩm đá mỹ nghệ đầu tiên được ghi nhận là bộ ấm trà của tác giả Huỳnh Bá Triêm sau được triều đình Huế phong hàm Cửu phẩm. Từ đó mở ra một giai đoạn mới là nghề điêu khắc đá với nhiều mẫu mã sản phẩm đá phục vụ nhu cầu trang trí, thờ cúng long, lân, qui, phụng, kỳ lân, sư tử, đôn, ghế, đĩa, bình, tượng người tượng thú.

Sau dự án Nauy – Việt Nam (2003) về đào tạo thợ điêu khắc đá, thành phố Đà Nẵng thành lập Quỹ Điêu khắc Đà Nẵng, phi chính phủ, phi lợi nhuận, hoạt động vì sự phát triển văn hóa và nghệ thuật điêu khắc của Đà Nẵng nói riêng và Việt Nam nói chung (2009). Đây là bước ngoặt quan trọng tạo sự chuyển biến của Làng nghề đá mỹ nghệ Non Nước (thành lập 2006). Hợp tác, liên kết sản xuất, quảng bá sản phẩm thương hiệu Làng đá mỹ nghệ Non Nước ra thị trường đã mau chóng tạo ra cơ hội việc làm cho nghề đá mỹ thuật. Hàng năm Làng đá mỹ nghệ Non Nước sản xuất khoảng 70 ngàn sản phẩm, giá trị hàng trăm tỷ đồng.

Phó Chủ tịch UBND quận Ngũ Hành Sơn, ông Đoàn Ngọc Độ cho biết, cùng với quy hoạch tổng thể, khu du lịch Làng nghề đá mỹ nghệ Non Nước phục vụ du lịch với quy mô đầu tư 35,4ha đã được công bố. Hơn 500 hộ làm nghề đá, gần 3.000 thợ và nghệ nhân sẽ tham gia sản xuất và kinh doanh sản phẩm đá mỹ nghệ ở các phân khu chức năng liên hoàn, khép kín của quy trình sản xuất, như nguyên liệu, tạo phôi, chế tác, đánh bóng, giới thiệu sản phẩm... Theo đó sự sắp xếp lại làng nghề một cách căn bản theo hướng chuyên môn hóa để giảm giá thành, tăng khả năng giao tiếp với khách hàng. Dự án sẽ phải di dời hơn 600 hộ dân nhưng về lâu dài đây là một chủ trương phát triển quy mô, bền vững hơn trong thời kỳ hội nhập quốc tế đồng thời hiện đại hóa tiểu vùng theo hướng xây dựng nông thôn mới.

Việc đào tạo nghệ nhân được thực hiện theo kiểu phát huy hướng truyền nghề với các lớp đào tạo chuyên nghiệp, hiện đại. Tranh thủ “bàn tay vàng”, làng yêu nghề của nghệ nhân trẻ với tinh hoa nghề điêu khắc thế giới, máy móc, thiết bị hỗ trợ gia công, chế tác hiện đại. Đa dạng hóa sản phẩm, kết hợp giữa sáng tác cổ truyền và hiện đại, tạo nên những sản phẩm tinh xảo, tính mỹ thuật ngày càng cao hơn. Nhiều tác phẩm điêu khắc đá hoa cương màu sắc tự nhiên, mang đậm hồn Việt đã sang Na Uy, Thụy Điên, Đức, Hà Lan, Đan Mạch, Canada, Hoa Kỳ và được khách hàng đánh giá cao.

Anh Trần Đình Lực chủ cơ sở điêu khắc đá mỹ nghệ (195, Huyền Trân Công Chúa) cho biết: Các nghệ nhân làng nghề có khả năng thực hiện các loại tượng đá công giáo, phật giáo, các loại chân dung, tượng nghệ thuật, đồ trang sức, đồ trang trí. Cơ sở điêu khắc đá mỹ nghệ Trần Đình Lực đang tạo dựng 4 bức tượng của 4 đời tổng thống Hoa Kỳ (kể cả nhân vật đang còn sống) do khách hàng Hoa Kỳ đặt làm. Toàn bộ tượng nghệ thuật do khách trong và ngoài nước đặt làm theo mẫu hoặc hình chụp. Anh Lực cho biết, đá dùng cho việc chế tác sản phẩm tại Làng nghề được chuyển đến từ Nghệ an và một số mỏ đá khác trong nước và nhập từ Philipine, Nêpan, Ấn Độ, Nauy.

ĐÁ NON NƯỚC - CƠ SỞ ĐIÊU KHẮC ĐÁ MỸ NGHỆ TRẦN ĐÌNH LỰC
Address: Lô 3, Quán Khái 12, KSX Đá Mỹ Nghệ Non Nước - P. Hòa Hải - Q. Ngũ Hành Sơn - TP. Đà Nẵng 
Email: dieukhacdinhluc@gmail.com  
Hotline: 0834 333 782 - 0982 111 807
Website: http://tuongda.vn

Tạo và phát huy thế mạnh thương hiệu Làng nghề mỹ nghệ đá Non Nước có truyền thống 400 năm đang là mục tiêu của Làng nghề đá mỹ thuật trung tâm và tiêu biểu của Việt Nam.